Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2008

ΔΥΤΙΚΗ ΜΗΛΟΣ

Η θεσμοθέτηση
της προστατευόμενης περιοχής Δυτικής Μήλου

Ιστορικό

Η ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43/ΕΟΚ "για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας" επιτάσσει την δημιουργία στα κράτη μέλη ενός συνεκτικού δικτύου προστατευόμενων φυσικών περιοχών με την ονομασία Natura 2000.
Στα παραρτήματα Ι και ΙΙ της Οδηγίας καταγράφονται σε αντίστοιχους καταλόγους οι τύποι των οικοτόπων και τα είδη χλωρίδας και πανίδας που χρήζουν προστασίας, (και σημειώνονται με αστερίσκο * τα είδη "προτεραιότητας") και στο παράρτημα ΙV αυτά για "αυστηρή προστασία". Μια περιοχή χαρακτηρίζεται προστατευόμενη αν περιέχει κάποιους οικότοπους και είδη που περιλαμβάνονται στους καταλόγους των παραρτημάτων της Οδηγίας.
Η Οδηγία δεν προσδιορίζει επακριβώς τον τρόπο θεσμοθέτησης, οργάνωσης και λειτουργίας των προστατευόμενων περιοχών στα κράτη μέλη, απλώς απαιτεί από το κάθε κράτος να τα διασφαλίσει αυτά με επίσημη θεσμοθέτηση, και αυτό γίνεται με βάση την περιβαλλοντική νομοθεσία του κάθε κράτους.

Η διαδικασία υλοποίησης του δικτύου Natura 2000 περιλαμβάνει τρία στάδια: Το πρώτο είναι η σύνταξη από τα κράτη μέλη και υποβολή στην ΕΕ των Εθνικών τους Καταλόγων με τις περιοχές που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί ή που οφείλουν να θεσμοθετηθούν σαν προστατευόμενες περιοχές.
Η Ελλάδα (από το 1996-97) έχει υποβάλει τον Εθνικό της Κατάλογο που περιλαμβάνει 264 περιοχές, στις οποίες υπάρχουν 110 τύποι οικοτόπων του παραρτήματος Ι της Οδηγίας, 39 είδη φυτών και 76 είδη ζώων του παραρτήματος ΙΙ, συνολικής έκτασης της τάξης των 26.000 τετ. χλμ., ήτοι περίπου το 18% της έκτασης της χώρας.
Μεταξύ αυτών τρεις ξεχωριστές περιοχές της γειτονιάς μας: η Δυτική Μήλος, η Αντίμηλος, η Πολύαιγος-Κίμωλος.
Το δεύτερο στάδιο είναι η σύνθεση ενός Ευρωπαϊκού Καταλόγου "Τόπων Κοινοτικής Σημασίας". Και το τρίτο είναι, με μια διαδικασία αξιολόγησης, ο χαρακτηρισμός των περιοχών ως "Ειδικές Ζώνες Διατήρησης", δηλαδή η δια νόμου θεσμοθέτησή τους σε προστατευόμενες περιοχές που θα απαρτίζουν το τελικό Natura 2000.

Σημειωτέον ότι, σύμφωνα με την Οδηγία (παράρτημα ΙΙΙ), εκείνες οι περιοχές του Εθνικού Καταλόγου που περιέχουν τύπους οικοτόπων ή/και είδη "προτεραιότητας", θεωρούνται εξ αρχής (από την υποβολή τους) ως "Τόποι Κοινοτικής Σημασίας", και πρέπει να προστατεύονται από τα κράτη μέλη και προτού ακόμα θεσμοθετηθούν (το πολύ σε έξη χρόνια) ως "Ειδικές Ζώνες Διατήρησης", με αυστηρές διαδικασίες ελέγχου πιθανών επιπτώσεων από δράσεις οικονομικής ανάπτυξης και γενικά δράσεις μη συμβατές με την διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, των οικοτόπων και των ειδών της περιοχής. (Άρθρα 4§4,5 και 6§2,3,4)
Η Δυτική Μήλος, ως περιλαμβάνουσα οικότοπους και είδη "προτεραιότητας", και μάλιστα "αυστηρής προστασίας" (του παραρτήματος ΙV), είναι εξ αρχής "Τόπος Κοινοτικής Σημασίας", άρα ισχύει εξ αρχής (1997) η υποχρέωση προστασίας της, και οφείλεται (ήδη με καθυστέρηση πλέον των δέκα ετών) η θεσμοθέτησή της σε "Ειδική Ζώνη Διατήρησης".

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε το 2004 την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παράβαση των παραπάνω για τη Δυτική Μήλο και το Δικαστήριο έκρινε ότι η χώρα μας όντως παραβιάζει την ευρωπαϊκή οδηγία και δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της στο θέμα αυτό.
Η ελληνική διοίκηση έχει από το 1996 περιλάβει στον Εθνικό Κατάλογο για το Natura 2000 τη Δυτική Μήλο (Κωδικοί GR4220005 και GR4220020). Και αφού η περιοχή περιλαμβάνει βιότοπους και είδη "προτεραιότητας", άρα είναι "Τόπος Κοινοτικής Σημασίας", θα θεσμοθετηθεί σαν "Ζώνη Ειδικής Διατήρησης".
Αυτά είναι μη αναστρέψιμα.
Προς τούτο θα ακολουθηθούν οι διαδικασίες των άρθρων 18~21 του Ν1650/86. Σε αυτή τη βάση έχει εκδοθεί (για να δείξουμε και κάτι στο ευρωπαϊκό δικαστήριο και να αποφευχθούν τα πρόστιμα) Κοινή Υπουργική Απόφαση (Δεκέμβριος 2006) που καθορίζει τα μέτρα προστασίας της περιοχής για μια μεταβατική περίοδο δύο έως τριών ετών και στη συνέχεια θα πρέπει να εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα.
Η εκδοθείσα ΚΥΑ συνάντησε την αντίθεση της Μηλιακής κοινής γνώμης και των φορέων, τόσο για λόγους διαδικαστικούς, για το ότι δηλαδή δεν είχε προηγηθεί καμιά διαδικασία ενημέρωσης, διαλόγου και λήψης υπ’ όψη των απόψεων της Μηλέικης πλευράς, όσο και για λόγους περιεχομένου αφού περιλαμβάνει διατάξεις για καίρια ζητήματα (π.χ. εξορύξεις, οικιστικά-τουρισμός) με πρόνοιες αντιτιθέμενες στις αντιλήψεις και τη βούληση της πλειοψηφίας των Μηλιών.
Έτσι, πέραν των εκκρεμουσών προσφυγών κατά της ΚΥΑ, αποφασίστηκε να συντάξει η Μήλος το δικό της σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την προστατευόμενη περιοχή της Δυτικής Μήλου, να επιδιώξει να περάσει τη φιλοσοφία του και τις διατάξεις του στο οριστικό νομοθέτημα που θα γίνει για την προστασία της περιοχής και επίσης να επιδιώξει ενεργά την υλοποίησή τους. Τέλος οι προσεγγίσεις του να ληφθούν υπ’ όψη στην επεξεργασία του υπό εκπόνηση γενικού Χωροταξικού της Μήλου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: